کنوانسیون آوارگان 1951 ژنیو و پروتوکل 1967 آن، "قانون مادر" در امور پناهجویان خوانده می شود. 148 کشور این کنوانیسیون و پروتوکل یا حداقل یکی از دو را پذیرفته و آن را امضا کرده اند برخی کشورها مانند آلمان فراتر از امضای این کنوانسیون، موضوع آوارگان را در قانون اساسی خود گنجانده اند. اما کنوانسیون ژنیو چیست و چه می گوید؟
قرن بیست میلادی، قرن جنگ ها، کشتار و آوارگی گسترده در جهان بود. جنگ جهانی اول از 1914 تا 1918 و پس از آن جنگ جهانی دوم بین سال های 1939 تا 1945 سبب آوارگی اجباری میلیون ها نفر در اروپا و سراسر جهان گردید. چگونگی مدیریت وضعیت آوارگان و رفتار با آنان بارها در کنوانسیون های مختلف مورد بررسی قرار گرفت اما سرانجام در سال 1951، یک کنوانیسیون جامع درباره این مسئله در ژنیو شکل گرفت. این کنوانسیون و پروتوکل الحاقی آن در سال 1967 به روشنی می گویند که چه کسی "آواره" است و یک آواره از چه حمایت های قانونی و و حقوق اجتماعی برخوردار است.
این قانون همچنان مشخص می کند که "آوارگان" نیز چه مکلفیت هایی در قبال کشور میزبان دارند. بر اساس این کنوانسیون افرادی مانند "جنایتکاران جنگی" به عنوان "آواره" شناخته نمی شوند.
یک کمپ پناهندگان در اشتودگارت آلمان
چرا آوارگان نیاز به حمایت دارند؟
دولت ها مسئول هستند تا حقوق اولیه انسانی را برای شهروندان شان تامین کنند. وقتی دولت ها از این امر ناتوان هستند یا تمایلی برای آن ندارند –غالبا به خاطر مسائل سیاسی بر مبنای تبعیض- آن وقت شهروندان با نقض جدی حقوق بشری روبرو می شوند که به موجب آن خانه، خانواده و کشور خود را ترک می کنند تا در کشور دیگری پناهگاه بیابند. بر اساس این تعریف، "آواره" کسی است که از سوی دولت خود حمایت نمی شود.
کنوانیسیون 1951 از چه کسانی حمایت می کند؟
کنوانسیون 1951 از آوارگان حمایت می کند. بر اساس این کنوانسیون، "آواره" کسی است که خارج از کشور یا محل زندگی خود باشد و ترس داشته باشد که به خاطر نژاد، مذهب (دین)، ملیت، عضویت در گروه اجتماعی خاص یا عقاید سیاسی تحت تعقیب قرار بگیرد؛ و نتواند یا نخواهد تحت حمایت کشور خود باشد یا آن که به آن باز گردد. افرادی این که شرایط را دارند، آواره شناخته می شوند.
آیا یک "آواره" به طور دائمی تحت حمایت قرار می گیرد؟
حمایتی که کنوانسیون 1951 برای یک آواره تامین می کند، به طور اتومات دائمی نیست. یک فرد ممکن است به خاطر از بین رفتن دلایل آوارگی اش، دیگر آواره نباشد. مثلا، یعنی آواره داوطلبانه به خاطر بهتر شدن شرایط به کشورش بازگردد؛ یا این که فرد آواره در کشور میزبان جذب شود و تابعیت آن را دریافت کند.
منبع:دويچه وله دری