بيش از چهار دهه از مهاجرت افغانستانیها به ايران میگذرد و هر سال با وجود شرايط سخت مهاجرت، موانع و قوانين دست و پاگير شرايطی که به نوعی شبيه به شعب ابی طالب است.
آمارها نشان مي دهد بيش از 18.000 دانشجوي افغانستاني در دانشگاه هاي ايران تحصيل مي كنند در ساليان گذشته بخصوص دهه 70 و 80 براي دانش آموزان افغانستاني سال هاي به يادماندنيست.

همان سالها بود كه بخشنامه اي ابلاغ و درآن مدارس از ثبت نام دانش آموزان خارجي منع شده بودند. دانش آموزان افغانستاني چندسالي از تحصيل بازماندن پس از آن ثبت نام آنها در مدارس با پرداخت شهريه ممكن شد.

روزها، هفته ها، ماه ها و سالها يكي از پس از ديگري مي گذشتند و دانش آموزان افغانستاني همينطور كه به پايه هاي بالاتر تحصيلي راه پيدا مي كردند به همين منوال هم بخشنامه يكي پس از ديگري ابلاغ مي شد.
هر چه دانش آموزان بالا و بالاتر مي رفتند شرايط سخت تر مي شد. از افزايش شهريه مدارس دولتي بگير تا ممنوعيت ورود آنها به مدارس نمونه دولتي، استعداد درخشان، المپيادهاي علمي و همينطور ممنوعيت انتخاب رشته هاي فني وحرفه اي.
دانش آموزان زيادي طي آن سالها بدليل نداشتن شهريه مدارس مجبور شدند به ترك تحصيل شدند. عده اي ديگر هم بدليل عدم اميد به آينده بخاطر صدور مكرر بخشنامه و شرايط سخت ثبت نام مدارس ديگر ميلي به ادامه تحصيل نداشتن و حداكثر تا ديپلم را مي خواندند. كساني هم كه ادامه مي دادند هر روز را با اخباري سر مي كردند كه موجب نگراني و ياس آنها مي شد از جمله: تعهد كتبي مدارس از دانش آموزان دوره پيش دانشگاهي (سال چهارم دبيرستان امروزي)، تعهدي كه محتواي آن اين بود كه ثبت نام شما در اين دوره دليل بر شركت در كنكور و ورود به دانشگاه نيست . يا ممنوعيت ثبت نام اتباع خارجي در برخي رشته ها و شهرها يا ممنوعيت ثبت نام آنها در كنكور سراسري و شركت در دانشگاه ها.
تمام اين مسائل و مشكلات گذشت و شماري از همين دانش آموزان افغانستاني كه سالهايي پر از استرس و نگراني را گذراندند و موفق شدند وارد دانشگاه هاي ايران شوند اما اين پايان كار نبود.

در دانشگاه هم بخشنامه ها ادامه دار بود فرقي كه با سالهاي قبل داشت اين بود كه اين بخشنامه هاي از آموزش و پرورش به وزارت علوم و بهداشت و... كشيده شد و آنها ادامه دهنده راه بخشنامه هاي محدود كننده بودند.
با ورود به دانشگاه فصل تازه اي از زندگي دانش آموزان ديروز و دانشجويان امروز رقم خورد. هر سالي كه مي گذشت بخشنامه هايي هم از جلوي چشمانشان مي گذشت.
پرداخت شهريه مدارس به دانشگاه هاي هم كشيده شد دانشجويان رشته هاي غير پزشكي مجبور بودند هر ترم تحصيلي تا 80 درصد شهريه دوره شبانه را پرداخت كنند و مبلغي كه تا 3.000.000 تومان هم مي رسيد ولي خوبي آن اين بود كه تمام دانشجويان افغانستاني چه رتبه اول و چه رتبه آخر كنكور بايد پرداخت مي كردند حداقل برابري و مساوات در اين يك مورد ديده شد!
دانشجويان رشته هاي پزشكي سخت ترين وضعيت ممكن را داشتند و آنان مجبور بودند ساليانه تا 17.000.000 تومان بابت شهريه به دانشگاه پرداخت كنند. ريزش هايي كه همچنان بدليل مشكلات ادامه دار شد و عده هاي هم اينگونه از تحصيل بازماندن...
حال تفكيك دانشجويان به بورسيه، غير بورسيه و كنكوري، مراحل و سختي هاي اخذ پاسپورت تحصيلي، تمديد، تاييد مدارك و... بماند كه خود هفت خوان رستمي مي طلبيد از اين رو اين وضعيت را مي توان براي مهاجرين افغانستاني به شعب ابي طالب تعبير كرد و دانشجوياني كه امروز توانستند رتبه هاي برتر كنكور كارشناسي ارشد را كسب كنند باقي مانده نسلي هستند كه بدليل مشكلات و قوانين محدود كننده جمهوري اسلامي ایران نتوانستند به اين مراحل برسند.
براستي كه پشت هر موفقيتي سختي ها و رنج هاي فراواني وجود دارد و موفقيت حاصل سالها تلاش و مبارزه است.
مردمي كه مجبور به هجرت شدند، هجرتي كه به شعب ابي طالب انجاميد، ايماني كه بالاخره به موفقيت انجاميد...

حمید انوری _ تهران

نوشتن دیدگاه