تلاش‌های دولت افغانستان برای تغییر پرداخت نقدینه به معاملات الکترونیکی سبب شده ده‌ها هزار نفر کارتهای مختلف الکترونیکی بانکی بگیرند.
دارندگان این کارتها از راه دور می‌توانند حساب بانکی شان را نظارت کنند، هر وقتی که بخواهند از ماشین‌های خودپرداز، پول بگیرند و همچنین با استفاده از کارتهای اعتباری خرید کنند.
اما این پدیده هنوز در افغانستان همه‌شمول نشده است. تنها نزدیک به سه صد هزار نفر در برخی از شهرهای بزرگ افغانستان از این کارتها دارند.
فرهاد زلمی، یکی از دارندگان این کارت ها می‌گوید: "این یک سهولت فوق العاده است. این روزها داشتن پول فزیکی خطرناک است یا احتمال مفقود شدن بکسک/کیف جیبی تان وجود دارد. اما کارت اگر گم شد، میتوانی یکی دیگر بگیری و در ضمن با کارت های بانکی میتوانی پول زیادی را به هر جا انتقال دهی."
با ترویج نسبی کارت اعتباری در افغانستان، دارندگان این کارتها با استفاده از آنها از برخی مغازه ها خرید می‌توانند. اما این امکانات تنها در برخی از مغازه‌های لوکس شماری از شهرهای بزرگ وجود دارد.
عبدالغفار محاسب یکی از این مغازه‌ها در کابل می‌گوید: "اکثرا خارجی ها با استفاده از کارتهای اعتباری خرید می کنند، اما حالا افغانها هم از این کارتها گرفته اند و روزانه بیست تا سی افغان توسط کارت اعتباری از مغازه ما خرید می کنند."
مشکلاتی هم وجود دارد. مشتری هر بانک خصوصی، تنها از ماشین خودپرداز همان بانک می‌تواند پول بگیرد.
کارت اعتبار را هم تنها در مغازه‌ای می‌توان استفاده کرد که ماشین اخذ پول همان بانک در آنجا وجود داشته باشد.
اما بانک مرکزی افغانستان در تلاش حل این مشکلات و تغییر فرهنگ سنتی پرداخت نقدینه به معاملات الکترونیکی است.
ایمل عاشور سخنگوی این بانک می‌گوید: "بانک مرکزی با بانکهای خصوصی روی سیستمی کار می‌کند که مشتریان هر بانک بتوانند از یک ماشین خودپرداز پول بگیرند و با استفاده از کارتهای اعتباری هر بانک از همه مغازه ها خرید کنند."
پرداخت پول برق از طریق اس ام اس
شرکت برق افغانستان هم برای تبدیل کردن سیستم سنتی اخذ صرفیه برق به سیستم مدرن در همکاری با شرکت های مخابراتی برنامه ای را به اجرا گذاشته است.
به گفته وحید الله توحیدی، سخنگوی این شرکت از بیش از یک میلیون مشترک برق در افغانستان حالا هزاران نفر صرفیه برق را از طریق پیامک می پردازند.
او می‌گوید: "ما کوشش کردیم طریقه آسان پرداخت صرفیه برق را به مردم ایجاد کنیم. با تمام شرکتهای مخابراتی قرارداد بستیم. اما بنابر سطح پایین آگاهی دهی شرکتها تنها حدود پنج هزار نفر صرفیه برق شان را از طریق پیامک می پردازند."
خرید کارت اعتباری موبایل
دریافت کارت اعتباری تلفن هم در برخی از شهرهای افغانستان دیجیتال شده است.
یک شرکت مخابراتی دستگاه هایی را در کنار شماری از جاده ها نصب کرده که به صورت خودکار به مشتریان کارت اعتباری تلفن می فروشند.
نظر محمد یک شهروند مزارشریف می‌گوید: "کارت اعتباری تلفن بیست و چهار ساعت در این ماشین ها قابل دریافت است و این یک سهولت است"
با این هم هنوز بسیاری از معاملات میان افغانها نقدی است .
عدم اعتماد برخی ها به بانکهای این کشور و سطح پایین آگاهی بسیاری ها در مورد معاملات الکترونیکی از موانع عمده پیشرفت در این زمینه خوانده می شوند.
رفع این مشکلات و تغییر فرهنگ پرداخت نقدینه که از سالها در افغانستان حاکم است به بانکداری الکترونیکی، کار زیادی نیاز دارد.
منبع: