گفت و گو با احمد شاه فرهود معاون فدراسیون پناهندگان افغانستان در اروپا

پس از فروپاشی رژیم طالبان در افغانستان، امنیتی نسبی برای زندگی کردن در افغانستان فراهم شده است، اما روند مهاجرت افغان ها به خارج از کشور هنوز هم، مانند گذشته ادامه دارد.

سید احمد شاه فرهود گفت که در سال 2012، در جریان همین شش ماه، بیش از 20 هزار افغان وارد اروپای غربی شده اند، اما بیشتر آنها رد شده اند. این مشکل اساسی پناهندگان افغان است که موقعیت پناهندگی افغان ها نگران کننده است. سید احمد شاه فرهود گفت که در سال 2012، در جریان همین شش ماه، بیش از 20 هزار افغان وارد اروپای غربی شده اند، اما بیشتر آنها رد شده اند. این مشکل اساسی پناهندگان افغان است که موقعیت پناهندگی افغان ها نگران کننده است.
اخیرا، گزارش های منتشر شد که در سال 2011 شمار زیادی از افغان ها، کشور شان را ترک کرده و به کشور های دومی به ویژه اروپا، مهاجر شده اند، برخی از نهاد های مدافع حقوق بشر و مهاجرت میز از این روند، به شدت اظهار نگرانی کرده اند.
خبرنگار خبرگزاری بخدی، شهریار شهرزاد در مورد وضعیت مهاجران افغان مقیم اروپا، با سید احمد شاه فرهود، معاون فدراسیون پناهندگان افغان در قاره سبز، گفتگو کرده و نخست از او، در مورد مشکلات  مهاجران افغان در اروپا پرسیده است.
مشکل اول شان، مشکل عدم پذیرش درخواست پناهندگی است. بیبیندی؛ در سال 2011، بیش از 27  هزار افغان رسما داخل خاک اروپای غربی شدند، از این رقم هفت هزارشان جواب مثبت گرفته، و 20 هزار تن دیگر آنان رد شده اند.
در سال 2012، در جریان همین شش ماه، بیش از 20 هزار افغان وارد اروپای غربی شده اند، اما بیشتر آنها رد شده اند. این مشکل اساسی پناهندگان افغان است که موقعیت پناهندگی افغان ها نگران کننده است.
مشکل دوم، پناهندگان زیر سن، جوانان یا نوجوانان است که به سن قانونی نرسیده اند. در گذشته این ها، به دلیل جنگ در افغانستان آنهم در دوران طالبان قبول می شدند، اما امروز این طبقه از مهاجران باید در کمپ ها زندگی کنند و حتی در برخی موارد ما  شاهد اخراج آنان بوده ایم.
شما در جریان هستید که اخیرا، یک طیاره از لندن، یک طیاره از هالند و یک طیاره دیگر هم از سویدن به کابل نشست کرد و مهاجران را به افغانستان باز گرداندند.
مشکل اساسی دیگر مهاجران در اروپا خانواده هاییست که هنوز جواب نگرفته و دوسیه پناهندگی شان بسته شده، امروز آنها جای ندارند، بیمه ندارند و در سرک ها سرگردان هستند.
آقای فرهود شما به آن عده از پناهندگان که بلاتکلیف هستند اشاره کردید، می خواستم بپرسم که سازمان شما در این باره چی کاری انجام داده است؟
فدراسیون اروپایی مهاجران افغان در سال 1998 تاسیس شده و از همان آغاز فعالیت تا اکنون در حد توان به مشکلات افغان ها در سراسر اروپا رسیدگی و واکنش نشان داده است.
عده ای را که شما نام بردین، طولانی شدن پروسه پناهندگی افغان هاست. در کمپ های پناهندگی، ما حتی افرادی را داریم که 17 سال کیس شان طول کشیده و سرنوشت شان هنوز هم معلوم نیست.
ما با وکیل مدافع کسانیکه زیر سن هستند و در کمپ ها زندگی می کنند، صحبت کرده ایم، با محاکم شان صحبت کرده ایم، مکتوب داده ایم که به آنان در زمینه دادن پناهندگی کمک شود.
ما از راه حقوقی هم وارد شدیم و اسناد جمع آوری کردیم تا پروسه پناهندگی آنان کوتاه شود؛ خوشبختانه این اقدامات، گاهگاهی هم مفید واقع شده است.
اگر به طور کلی صحبت کنیم، فدراسیون اروپایی مهاجران افغان، چه دستاوردهایی داشته است؟
علاقه دارم که این دستاورد ها را در سه بخش خلاصه می کنم؛ نخست اینکه فدراسیون اروپایی مهاجران در 13 ـ 14 سال، هر سال یک کنفرانس بین المللی در زمینه پناهندگی و وضعیت مهاجران افغان در هاک هالند برگزار کرده است.
دستاورد دوم ما، برگزاری سیمینارهای علمی و تخصصی بوده است که ما هر سال دو تا سه سمینار در زمینه مهاجرت دایر کرده ایم.
دستاورد سومی هم ایجاد وب سایت و جریده ای به نام آیینه در مورد مهاجران افغان است؛ البته نباید ناگفته گذاشت که ما در جاهای مختلف رادیو و تلویزیون هم داشته ایم که به پخش اخبار مربوط به مهاجران و وضعیت شان پرداخته اند.
مهاجران افغانی که راهی اروپا می شوند، بیشتر از کدام طبقه سنی هستند؟
یونان مرکز تجمع جوان هاست در حال حاضر حدود 80 درصد مهاجرینی که از طریق دریا زنده به یونان می رسند، دختر و پسران جوان و فامیل های جوان با کودکان شان هستند.
آقای فرهود، در برخی موارد، گزارش هایی دریافت شده که مهاجران حتی در اروپا مورد حمله و تهاجم قرار می گیرند؟
خوشبختانه مهاجران افغان جایگاه تقریبا خوبی را در اروپا برای خود پیدا کرده، مثلا در یونان اگر بفهمند که آن مهاجر افغان نیست، او را زود اخراج می کند، ولی افغان ها از این قاعده خارج هستند اما این موضوع را نباید فراموش کرد که به سبب بحران اقتصادی، فشار بالای مهاجران هم افزایش یافته است.
وضعیت زندگی در افغانستان پس از فروپاشی رژیم طالبان نبستا بهتر شده است، می  خواستم بپرسم که به نظر شما مهمترین دلیل مهاجرت افغان ها به اروپا چیست؟
دلیلش کاملا روشن است، دولت افغانستان برای حجم بالایی از جوانان، زمینه کار و تحصیل را فراهم کرده نمی تواند؛ به نظر من، اشتغال یکی از مشکلات جدی جوان ها در افغانستان است که سبب بیرون رفتن جوانان از افغانستان می شود.

    مشکل دیگر این است که افغانستان از نظر روانی منطقه خوبی برای رشد جوان ها نیست؛ به این معنی که احتمال می رود پس از سال 2014، این تصور وجود دارد که کشور باز هم به سمت جنگ "ناخواسته" پیش برود.

خشونت های موجود در کشور، جوانان را دلسرد کرده و برای همین مشکلات غربت را می پذیرند.
من به جرات گفته می توانم که مهاجران افغان حتی در پاکستان و ایران حاضر نیستند که به افغانستان باز گردند.
جناب فرهود! شما به نگرانی های پس از سال 2014 اشاره کردید، مشخصا می خواستم بپرسم که واقعا این نگرانی که پس از سال 2014 رقم مهاجرت از افغانستان به جانب کشور های اروپایی افزایش یابد وجود دارد؟
پس از سال 2014  اگر یک دولت سالم، منضبط، با مدیریت خوب به وجود آید گراف مهاجرت افغان ها پایین خواهد آمد؛ اگر برعکس افغانستان دوباره به طرف جنگ، بی ثباتی، دولت فاسد و خشونت گرایش پیدا کند، در آنصورت موج پنجم مهاجرت افغان ها متاسفانه شروع خواهد شد.
ما به شدت نگران ایجاد موج پنجم مهاجرت افغان ها هستیم، در صورت که این اتفاق ناخواسته رخ دهد، یک مشکل بزرگی خواهد بود برای افغانستان و مردم این کشور.
جناب فرهود تا جایی جواب این پرسش را دریافت کردم اما علاقه مندم بپرسم که حکومت افغانستان چه نقشی می تواند درباره سرنوشت مهاجران افغان داشته باشد؟
من زیاد خوشبین مذاکرات که وزارت مهاجرین افغانستان با کشور های مهاجر پذیر مانند ایران و پاکستان انجام می دهد خوشبین نیستم.
بیبینید، مذاکرات حکومت افغانستان با کشور های مهاجر پذیر مثبت و به نفع مهاجران نبوده است و این روند بدون شک به نفع و صلاح حکومت افغانستان هم نیست.
خروج مهاجران از ایران و پاکستان همیشه مانند شمشیر داموکلس بر روی گردن تمام مهاجران و دولت افغانستان آویزان بوده، و دولت افغانستان متاسفانه در این زمینه دستاوردی چندان نداشته است.
دولت افغانستان در زمینه مهاجران هیچ پالیسی ندارد، دولت به حدی ضعیف عمل می کند که ظرفیت و توانایی جذب مهاجرین را ندارد.
من فکر می کنم که دولت افغانستان در تلاش است مهاجرین در کشور هایی که هستند باقی بمانند و متاسفانه این کشورها از حضور این مهاجران به عنوان یک اهرم فشار بالای دولت افغانستان استفاده می کنند.
اخیرا وزیر مهاجرین به هالند، سویدن و انگلستان در مورد خروج اجباری نوجوانان سفری داشت که این سفر، هیچ نتیجه ای نداشت.

، گزارش های منتشر شد که در سال 2011 رقم بلندی از افغان ها کشور شان ترک کرده و به کشور های دومی به ویژه در اروپا مهاجر شده اند، برخی از نهاد های مدافع از حقوق بشر و مهاجرت از این روند به شدت اظهار نگرانی کرده اند. ، گزارش های منتشر شد که در سال 2011 رقم بلندی از افغان ها کشور شان ترک کرده و به کشور های دومی به ویژه در اروپا مهاجر شده اند، برخی از نهاد های مدافع از حقوق بشر و مهاجرت از این روند به شدت اظهار نگرانی کرده اند.
شما اگر چه اشاره کوتاه در میان صحبت های قبلی تان در مورد وضعیت اقتصادی در اروپا داشتید، خیلی ها علاقه مند هستند بدانند که بحران اقتصادی اروپا چه تاثیری بالای زندگی مهاجران افغان مقیم کشورهای اروپایی داشته است؟
تاثیر بسیار مستقیم بوده است، بسیاری از مهاجران افغان مقیم کشورهای اروپایی از معاش سوسیال بسیار خوبی استفاده می کردند که در حال حاضر این وضعیت تقریبا از بین رفته است.
در جریان سه سال بحران اقتصادی، فشار کار بالای مهاجران زیاد شده، مهاجران را در کارهای بسیار سطح پایین مصروف می سازند، گفته می توانیم که هنوز هم این فاشیزم قومی وجود داره در اوپا، و مهاجر را به عنوان انسان درجه چهارم قبول می کنند.
آیا آمار دقیقی از مهاجران افغان مقیم کشورهای اروپایی وجود دارد؟
آمار همواره در حال نوسان است، در اروپای غربی در حدود 400 هزار افغان پذیرفته شده اند، اما آنانی که پذیرفته نشده اند در مرز 100 هزار  نفر می رسند که بی سرنوشت هستند؛ در مجموع در حدود 500 هزار افغان در کشورهای اروپای غربی زندگی می کنند.
یک موضوع مهم که فراموش نشود، این است که قوانین بسیار سخت گیرانه ای در برخی از کشورهای اروپایی، در باره پذیرش مهاجران وجود دارد، آیا فدراسیون اروپایی مهاجران افغان در زمینه تعدیل این قوانین هم کاری انجام داده است؟
فدراسیون، در باره قوانین سخت کشورهای اروپایی همواره برخورد انتقادی داشته است، با وکلا و مراجع حقوقی در این باره وارد مذاکره شده ایم و ما برای انسانی کردن قوانین مهاجرت و پناهندگی، همیشه مبارزه کرده ایم، و این مبارزه همچنان ادامه خواهد داشت.
با تشکر و سپاس از شما، اگر موضوع  دیگری است ما را در جریان بگذارید؟
امیدوارم که پروسه مهاجرت به کشورهای مختلف خاتمه یابد و همه ما در کشور خود، به زندگی آبرومند و سالم ادامه بدهیم.
سپاس از شما سید احمد شاه فرهود، معاون فدراسیون مهاجران افغان در اروپا و مسئول بخش فرهنگی این فدراسیون

نوشتن دیدگاه