زمانی که به یک زندگی سالم رو می‌آورید، درست این است که از مصرف بیش‌ازحد شکر در رژیم غذایی پرهیز کنید؛ اما با این‌حال تعداد کمی از ما در حد اعتدال شکر مصرف می‌کنیم و بیش‌تر مردم مقدار بسیار زیادی از مواد قندی را در غذای روزانه‌شان استفاده می‌کنند.
در دنیای امروزی هر فرد در هر روز حدود ۵۰۰ کالری اضافی از مواد قندی دریافت می‌کند که این مورد سبب می‌شود هفته‌ای یک پوند وزن بگیرد. اکثر مردم می‌دانند که مصرف مواد قندی برای آن‌ها خوب نیست ولی با این وجود بنا به برخی دلایل فکر می‌کنند مصرف زیاد شکر در مقابل پرهیز کردن از چربی‌های اشباع، چربی‌های ترانس و حتی نمک خطر کم‌تری برای آن‌ها به دنبال خواهد داشت. شاید شکر به دلیل دارا نبودن سدیم و چربی این ذهنیت را به وجود می‌آورد که خیلی مضر نیست!
اگر شما واقعا بدانید که شکر با بدن شما چه خواهد کرد، آن را در بالاترین سطر لیست مواد مضر در رژیم غذایی‌تان قرار می‌دادید (چیزی که نمی‌دانید به شما ضربه می‌زند). در ادامه چند مورد از مضرات شکر را که ممکن از خواندن آن متعجب شوید، برای شما شرح خواهیم داد.
چند نکته در خصوص مضرات شکر
۱- شکر به قلب آسیب می‌رساند
مصرف بیش‌ازحد شکر می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهد. انجمن قلب آمریکا در سال ۲۰۱۳ اعلام کرده است که مصرف شکر بر روی مکانیسم پمپاژ قلب تاثیر می‌گذارد و باعث نارسایی قلبی می‌شود. این یافته‌ها به‌طور خاص مشخص می‌کند که یک نوع مولکول موجود در مواد قندی به نام گلوکز۶-فسفات مسئول تغییر در مولکول پروتئین موجود در عضله قلب است که این عمل به نارسایی قلبی منجر می‌شود و افرادی که در آن‌ها این نارسایی تشخیص داده شود، در مدت کم‌تر از پنج سال فوت می‌کنند.
۲- شکر به‌طور خاص موجب افزایش چربی دور شکم می‌شود
در ۳۰ سال گذشته میزان چاقی در بزرگ‌سالان سه برابر و در کودکان دو برابر شده است. بسیاری از ما به این آمار که به معنای واقعیِ کلمه آینده روبروی ما است آگاه هستیم، اما فراتر از مطالعات و ابتکارات برای ممانعت از چاقی کودکان باید سری به مراکز تفریحی و مدرسه‌ها بزنیم تا ببینیم چه اتفاقی در حال وقوع است. اولین چیزی که در کودکان چاق به نظر می‌رسد تجمع چربی در ناحیه میانی بدن آن‌ها است؛ زیرا اولین چیزی که به چشم می‌آید استفاده کودکان از نوشیدنی‌های مملو از فروکتوز (نوعی قند) است. مصرف بیش‌ازحد فروکتوز باعث تولید سلول‌های چربی در ناحیه احشایی (دور شکم) می‌شود که در دوران بلوغ به بزرگ شدن شکم و در آینده منجر به بیماری قلبی و دیابت می‌شود.
۳- شکر یک قاتل خاموش است
مطالعات در سال ۲۰۰۸ نشان داده که مصرف بیش‌ازحد فروکتوز با بیماری‌ای به نام «مقاومت به لیپتین» در ارتباط است. لیپتین هورمونی است که به شما احساس سیری را یادآوری می‌کند. مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که این سیگنال از طرف مغز ما نادیده گرفته می‌شود. در برخی از افراد، ترشح لیپتین به‌سادگی بدون هیچ علائمی قطع می‌شود و بدن به‌هیچ‌وجه متوجه نمی‌شود که غذای کافی برای عملکردش دریافت کرده است. این به‌نوبه خود موجب مصرف بیش‌ازحد غذا و به تبعِ آن چاقی می‌شود؛ اما چرا قاتل خاموش؟ زیرا که تمام این اتفاقات بدون کوچک‌ترین علائم و یا زنگ هشداری اتفاق می‌افتد. اگر در سال‌های گذشته وزن اضافه کرده‌اید و علت آن را تشخیص نمی‌دهید، شاید باید دقت کنید که چقدر فروکتوز به بدن‌تان تغذیه داده‌اید.
۴- شکر و الکل دارای اثرات سمی مشابه روی کبد هستند
در سال ۲۰۱۲ در مجله نیچر مقاله‌ای با عنوان هشدارها و محدودیت‌های مصرف شکر نوشته بود که دقیقا مشابه این هشدارها را در مورد الکل خوانده بودیم. نویسنده شواهدی نشان داده بود که مصرف بیش‌ازحد گلوکز و فروکتوز همان اثرات سمی را بر روی کبد دارند که کبد هنگام متابولیسم الکل به آن دچار می‌شود. الکل موجود در مشروبات الکلی در هنگام هضم مشابه همان مسیرهای متابولیکی فروکتوز را طی می‌کنند. علاوه بر این شکر خطر ابتلا به چندین بیماری مزمن را افزایش می‌دهد که الکل نیز مسئول افزایش آن‌ها است؛ بنابراین اگر فکر می‌کنید که لاغر هستید و همین شما را از اثرات مضر فروکتوز بر روی کبد بازمی‌دارد بهتر است از هم‌اکنون بیش‌تر به اثرات مخرب آن آگاهی پیدا کنید. مطالعات سال ۲۰۱۳می‌گوید تخریب کبد حتی بدون خوردن کالری اضافی و یا اضافه‌وزن نیز رخ خواهد داد.
۵- شکر قدرت کارکرد مغز را تضعیف می‌کند
مطالعات در سال ۲۰۰۹ نشان داد که بین مصرف بیش‌ازحد گلوکز و پیری زودرس سلول‌ها رابطه مستقیم وجود دارد. پیری زودرس سلول‌ها می‌تواند باعث بروز چین‌وچروک بر روی پوست و یا به وجود آمدن بیماری‌های مزمن شود؛ اما شواهد نگران‌کننده دیگر تاثیر مصرف مواد قندی بر روی پیری مغز است. تحقیقات سال ۲۰۱۲ می‌گوید که مصرف زیاد قند موجب کندی حافظه و اختلال در سلامت مسائل شناختی مغز می‌شود.
۶- مصرف شکر عمر را کوتاه می‌کند
تحقیقات در سال ۲۰۱۳ تخمین زده است که بیش از ۱۸۰ هزار مرگ‌ومیر در کل دنیا به علت مصرف بیش‌ازحد مواد قندی است. این مرگ‌ومیرها ارتباط مستقیم دارند با مصرف نوشیدنی‌های قنددار که موجب بروز بیماری‌های مزمن مانند دیابت، بیماری‌های قلبی و انواع سرطان‌ها می‌شود.
۷- شکر در بدن به چربی تبدیل می‌شود
ممکن است آگاه باشید که دریافت کالری اضافی از هر منبعی اگر به سوخت موردنیاز بدن تبدیل نشود به تجمع چربی منجر می‌شود، آنچه ممکن است شما را به‌راحتی وادار به خوردن مقدار زیادی شکر بکند این است که فقدان موادی مانند چربی و نمک در آن به شما این هشدار را نمی‌دهد که خطر در کمین است. غذاهای سرشار از فیبر، چربی و پروتئین به‌سرعت به شما احساس سیری می‌دهند اما شکر در شما این احساس را به وجود نمی‌آورد.
درحالی‌که بسیاری از مردم در تلاش برای جلوگیری از مصرف مواد قندی مانند آب‌نبات، کلوچه، کیک و غیره هستند ولی غافل از این هستند که شکر در بسیاری از مواد غذایی موردعلاقه و مصرف روزانه آن‌ها مانند سس گوجه‌فرنگی، سس بدون چربی، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، ترشیجات، کلوچه‌های بدون قند و حتی نان وجود دارد.
به‌عنوان نکته آخر، قندهای ساده موجود در شیر (لاکتوز) اثرات منفی راکه برای شکر در این نوشته گفته‌شده است در بدن نشان نمی‌دهد. قندهای ساده موجود در برخی از میوه‌ها نیز دارای فیبر و خواص ضد بیماری هستند.
با تشکر از توجه و همراهی‌تان از شما دعوت می‌کنم از طریق ساندکلاد توانا پیگیر برنامه‌های «ورزش، تغذیه و سلامتی» باشید. همین‌طور می‌توانید با عضویت در تلگرام آموزشکده توانا با ما همراه باشید.
منبع: سایت توانا
منابع:
”141 Reasons Sugar Ruins Your Health',nancyappleton. (Accessed on 23 October 2015)
"10 Things You Don't Know About Sugar",huffingto npost. (Accessed on 23 October 2015)